Hoe de bescheiden Toyota Hilux het dodelijkste oorlogsvoertuig ter wereld werd

• In 1987 hielpen 400 Toyota Hilux pick-ups het Tsjadische leger, dat in de minderheid was, de Libische pantsereenheden te verslaan tijdens de beruchte Toyota-oorlog.
• De snelheid, aanpasbaarheid en lage kosten van de Hilux maakten het toestel wereldwijd favoriet bij rebellen, milities en speciale eenheden.
• Andere burgermerken zoals Ford, Jeep, Kia en zelfs Tesla zijn omgebouwd tot krachtige voertuigen voor gebruik in oorlogsgebieden.

In Tsjaad werden in 1987 de regels van de moderne oorlogsvoering herschreven, niet door miljarden kostende tanks of de volgende generatie drones die we nu door het luchtruim van de huidige oorlogsgebieden zien vliegen. Maar door een vloot pick-uptrucks die niet veel verschilden van de trucks die je in de plaatselijke bouwmarkt tegenkwam.

De strijd, uitgevochten door een vloot van 400 Toyota Hilux pick-ups, werd zo beslissend en vernederend voor de tegenstander dat hij een blijvende naam kreeg: De Grote Toyota Oorlog . Deze zou de geschiedenis ingaan als een van de meest cruciale, en ronduit bizarre, in de geschiedenis van de regio.

Ondanks hun bescheiden oorsprong als vrachtwagen voor op de bouwplaats of als landbouwvoertuig, zijn Toyota pick-up trucks, die zijn aangepast voor guerrillaoorlogvoering met zware wapens die op de bak zijn geschroefd, uitgegroeid tot een van de meest effectieve en gevreesde krachtvermenigvuldigers in de moderne militaire geschiedenis.

Waarom? Omdat ze snel, goedkoop, makkelijk te repareren en flexibel genoeg zijn om alles te vervoeren, van machinegeweren tot luchtafweergeschut.

En in tegenstelling tot tanks kan de bescheiden Toyota Hilux een wankele brug oversteken zonder dat deze van de waterkant wordt losgemaakt; hij kan opgaan in het verkeer, als een gezinsauto op weg naar het werk; en zelfs verdwijnen in een smal zandpad voordat de vijand ook maar iets vermoedt.

Het concept is niet nieuw. Begin 20e eeuw gaven paardenkarren met machinegeweren, bekend als Tachanka's, de Russische en Oekraïense strijdkrachten mobiele vuurkracht, lang voordat tanks arriveerden.

Britse Special Forces in de Tweede Wereldoorlog voerden dit idee verder door in Noord-Afrika, waar ze bewapende Jeeps en Chevrolet-trucks inzetten om Duitse vliegvelden te bestormen. Maar het was in Afrika en het Midden-Oosten van de late 20e eeuw dat de moderne Technical zijn reputatie echt verdiende.

De naam zelf kent twee oorsprongsverhalen. Eén daarvan is terug te voeren op hulporganisaties die in de jaren negentig in Somalië actief waren en geen particuliere beveiliging mochten inhuren. Ze betaalden lokale krijgsheren voor 'technische assistentie', een bureaucratisch eufemisme dat straattaal werd voor een bewapende pick-up.

De andere verwijst naar Sovjet-wapentechnici in de jaren tachtig, die wapens monteerden op lichte vrachtwagens voor guerrillabondgenoten in de Hoorn van Afrika. Hoe dan ook, tegen de tijd dat het Libisch-Tsjadische conflict zijn hoogtepunt bereikte, was de term " Technisch " stevig ingeburgerd.

In 1987 leek het Libische leger op papier onstuitbaar. Muammar Gaddafi beschikte over 8.000 manschappen, 300 tanks, 60 gevechtsvliegtuigen, Mi-24-aanvalshelikopters, raketwerpers en artillerie. Tsjaad daarentegen had 10.000 soldaten, zonder tanks, zonder vliegtuigen en met beperkte zware wapens, en zonder de mogelijkheid om ze over de uitgestrekte woestijnslagvelden te verplaatsen.

Toen Libië de Aouzoustrook bezette en verschillende Tsjadische rebellengroepen steunde, greep Frankrijk in aan de zijde van Tsjaad. Frankrijk leverde luchtsteun, militaire adviseurs en in 1987 de inmiddels beroemde vloot Toyota pick-uptrucks.

Tsjadische troepen bewapenden hen met MILAN antitankraketten en luchtafweergeschut om hun vijanden te bestrijden. Wat ze aan bepantsering tekortkwamen, compenseerden ze met snelheid en mobiliteit. De vertrouwde Hilux kon over terrein rijden waar tanks vastliepen, vijandelijke posities flankeren en verdwijnen voordat er een tegenaanval kon worden ingezet.

Op 2 januari 1987, tijdens de Slag om Fada, kwamen 3.000 Tsjadische troepen in Toyotas tegenover 1.200 Libische soldaten en 400 milities te staan.

Aan het einde van de dag had Libië 784 soldaten, 92 tanks en 33 pantservoertuigen verloren. Tsjaad verloor slechts 18 soldaten en drie pick-ups. De volgende dag probeerden Libische luchtaanvallen hen uit te schakelen, maar de snelheid en het kleine profiel van de Hilux maakten hen vrijwel onmogelijk te raken. Binnen enkele maanden werd een staakt-het-vuren afgekondigd en werden de territoriale aanspraken van Libië op de Aouzoustrook uiteindelijk door het Internationaal Gerechtshof verworpen.

Op het moderne slagveld is de Hilux het voertuigequivalent van de AK-47. Hij is goedkoop, gemakkelijk te onderhouden en werkt bijna overal.

Je kunt meer dan 250 Toyota's kopen voor de prijs van één gevechtstank. Ze verbruiken een fractie van de brandstof, vereisen minimale logistieke ondersteuning en kunnen worden gerepareerd met onderdelen van elke willekeurige werkplaats langs de weg. In tegenstelling tot gepantserde voertuigen is er geen speciale training nodig om ze te bedienen. Vrijwel iedereen met een rijbewijs kan een Technical besturen.

Ze zijn stealthier, makkelijker te camoufleren en in staat om over fragiele bruggen en onverharde wegen te glippen die onder het gewicht van een tank zouden bezwijken. In asymmetrische oorlogsvoering, waar snelheid, verrassing en aanpassingsvermogen belangrijker zijn dan pure vuurkracht, zijn ze bijna perfect uitgerust voor de klus.

De Toyota Hilux mag dan wel het paradepaardje van de 'technische' revolutie zijn, het is lang niet het enige showroommodel dat in een vuurgevecht belandt. Wereldwijd is een verrassende lijst van bekende emblemen voorzien van machinegeweren, raketwerpers en pantserplaten, vaak door strijdkrachten die betrouwbaarheid en stealth belangrijker vinden dan brute militaire esthetiek.

De Ford Ranger is sinds begin jaren 2000 een vaste waarde op het slagveld in Afghanistan. Hij werd voor het eerst in militaire uitvoering gespot door de VS en hun bondgenoten in de regio. Na de formele terugtrekking namen de Taliban de sleutels van deze aangepaste Amerikaanse pick-uptrucks over vanwege hun offroad-capaciteiten, waardoor ze een ideaal licht aanvalsvoertuig waren in ruig terrein.

De Jeep Gladiator en zijn militaire neef, de M715, werden favorieten van de rebellen tijdens de Libanese Burgeroorlog in de jaren 70 en 80. Tegen beter bewapende facties en soms grootschalige militaire offensieven, ontmantelden de milities de Jeeps tot op de moer, versterkten ze de ophanging en monteerden ze alles, van zware machinegeweren tot luchtafweergeschut, om zich te verdedigen.

Zoals de geschiedenis zal laten zien, was er tijdens de Libanese Burgeroorlog geen enkele factie die echt de overhand had. Wel zou je kunnen stellen dat de strijdende milities dankzij deze voertuigen veel langer overleefden dan verwacht.

Hun vermogen om een burgerterreinwagen om te bouwen tot een snel, mobiel kanonplatform gaf hen een tactisch voordeel in het dichte stedelijke gebied en de ruige bergpassen van Beiroet. In asymmetrische oorlogsvoering zijn overleven en het vermogen om het tempo van de strijd te bepalen overwinningen op zich, en op dat vlak hebben de Gladiator en de M715 hun stempel gedrukt.

De gevechtsgeschiedenis van de Kia GMD K111 is meer gefragmenteerd, maar daarom niet minder veelzeggend. In Libanon, Sri Lanka en tijdens de oorlog tussen Iran en Irak diende hij zowel bij reguliere legers als bij guerrillastrijders, waar hij hen voorzag van een licht, wendbaar aanvalsvoertuig dat snel kon ingrijpen, vuren en zich terugtrekken voordat zwaardere troepen konden reageren.

Dit waren geen oorlogen met duidelijke afloop, maar eenheden die de K111 gebruikten, wonnen vaak belangrijke gevechten waarbij mobiliteit de doorslaggevende factor was, van gevechten in de bergen tot belegeringen van steden.

Zelfs de Tesla Cybertruck maakte zijn debuut in een modern conflict , gespot in 2024 tijdens de illegale Russische invasie van Oekraïne, uitgerust met een zwaar DShK-machinegeweer. Of hij een reputatie als de Hilux zal krijgen of als een nieuwigheid zal verbleken, valt nog te bezien.