Kabus görmek erken ölüm riskini 3 kat artırıyor

19 yıl boyunca 8-10 yaş arası 2 bin 429 çocuk ve 26-86 yaş arası 183 bin 12 yetişkinin verileri incelendi. Veriler, düzenli olarak kabus gören bireylerin biyolojik olarak daha hızlı yaşlandığını ve yaşam sürelerinin kısaldığını gösterdi.

Araştırma sonuçları, 23 Haziran 2025'te Finlandiya'nın Helsinki kentinde düzenlenen Avrupa Nöroloji Akademisi Kongresi’nde paylaşıldı.

Ses getiren çalışmada, katılımcıların biyolojik yaşlarını da inceledi. Çocuklarda hücre yaşlanmasının göstergesi olan telomer uzunlukları ölçüldü. Daha sık kabus gören çocukların telomerlerinin daha kısa olduğu görüldü; bu da hücresel yaşlanmanın daha hızlı gerçekleştiğini gösterdi.

Yetişkinlerde ise epigenetik saat adı verilen moleküler biyolojik yaş belirteçleri kullanıldı. Bulgular; yaş, cinsiyet ve etnik köken fark etmeksizin, sık kabus gören bireylerde hızlanmış yaşlanma sürecinin yaygın olduğunu ortaya koydu. Bu biyolojik yaşlanmanın, yetişkinlerdeki artan ölüm riskinin yaklaşık yüzde 40’ını oluşturduğu saptandı.

Dr. Otaiku, bu bağlantının iki temel nedeni olabileceğini belirtti: Bunlardan ilki, kabusların uzun süreli stres hormonu olan kortizolün yüksek seviyelerde salgılanmasına yol açması. İkincisi ise uyku bölünmeleri nedeniyle vücudun gece boyunca yaptığı hücresel onarım süreçlerinin sekteye uğraması.

Uzman isme göre, uykuda beynimiz rüyaları gerçeklikten ayırt edemez. Bu yüzden kabus gördüğümüzde ter içinde, nefes nefese ve kalbimiz çarparak uyanırız. Çünkü savaş ya da kaç tepkisi devreye girmiştir. Bu stres tepkisi, uyanıkken yaşadığımız herhangi bir durumdan bile daha yoğun olabilir.

Dr. Otaiku, iyi bir uyku hijyeni sağlamak, stresi yönetmek, anksiyete ya da depresyon gibi sorunlar için profesyonel destek almak ve korku içerikli filmlerden uzak durmanın kabusları önlemede etkili olabileceğini vurguladı.