Alles wat je draagt en verkoopt aan een boek

Tegen de stroom in van een tijdperk "waarin iedereen in een vacuüm kan schrijven en publiceren, zonder de noodzaak van redacteuren of lezers", beoogt Gris Tormenta's Editor-bundel over het hoofd geziene aspecten van boekproductie te belichten en de praktijken en concepten van het vak ter discussie te stellen. Jhumpa Lahiri's The Attire of Books en Louise Willders One Hundred Words to a Stranger richten zich op kwesties die verband houden met de presentatie van objecten: omslagen en promotionele teksten.

Lahiri (Londen, 1967) schrijft en vertaalt in het Engels en Italiaans, en het Bengaals van haar ouders was haar moedertaal. Familieverwijzingen komen tot uiting in haar idealen met betrekking tot omslagen: ooit, tijdens een bezoek aan Calcutta, was ze betoverd door het uniform dat haar neven en nichten naar school droegen; als kind, in de bibliotheek waar haar vader werkte, bewonderde ze wat ze "het naakte boek" noemt: de hardcovers zonder toegevoegde vormgeving of tekst om de aandacht van de lezer te trekken.

Het uniform, zegt Lahiri , markeert de identiteit en waarborgt de anonimiteit. Op haar tweeëndertigste, toen ze begon met het uitgeven van boeken, dacht ze dat ze een helder idee had voor haar eigen omslagen, en ze herinnerde zich ook de boeken in de bibliotheek van haar ouders, die niets van tevoren onthulden en om een diepgaandere lezing vroegen. Maar ze moest die ideeën aan de uitgeverswereld overlaten: "Helaas kun je zo niet verkopen," zegt ze.

Lahiri verwerpt met name flapteksten , zoals de beschrijvende en complimenterende teksten over werken die redacteuren op de flappen, achteromslagen en hoezen plaatsen, en sluit zich aan bij een traditie die door diverse auteurs werd voorgegaan, van George Orwell tot J.D. Salinger. Dit is precies het onderwerp van Willder (Kent, 1972), die haar ervaring als flaptekstredacteur analyseert, "een nederige en moeilijke literaire vorm, die nog steeds wacht op iemand die de theorie en geschiedenis ervan schrijft", aldus Roberto Calasso.

Honderd Woorden aan een Vreemdeling kan worden gelezen als een bijdrage aan dit grotere werk, en de Spaanse versie, direct vanuit de titel, neemt een ander idee van de grote Italiaanse uitgever over: de flapteksten op het stofomslag en de achterflap zijn "brieven aan een vreemdeling", korte berichten die bedoeld zijn om de lezer zijn enthousiasme voor het boek dat ze begeleiden over te brengen. Willder benadrukt het promotionele karakter van de flaptekst en legt technieken en trucs uit ("je moet de indruk wekken dat er een verhaal is, ook al is dat niet zo"), maar hij verdedigt ook het werk van het schrijven, een kunst van beknoptheid en argumentatie die in staat is de kwaliteiten en het unieke karakter van een boek in één alinea te vatten. De flaptekst is een essentiële bron van het product, maar beperkt zich niet tot een eenvoudig marketinginstrument, omdat "het ons ook veel vertelt over taal", en werd daarom gewaardeerd door auteurs zoals Cecil Day Lewis en T.S. Eliot.

Commerciële eisen vormen andere obstakels in The Dress of Books. Lahiri beschrijft een worsteling tussen twee identiteiten, de Brits-Indiase en de Amerikaanse; "de verkeerde omslag" roept vaak de spanningen op die ze als kind ervoer, met name stereotiepe beelden die verwijzen naar haar familieachtergrond. De omslag symboliseert volgens haar het eindpunt van een werk, datgene wat het manuscript transformeert tot een boek, en in die zin ziet ze het als de eerste interpretatie van een tekst en ook als "een soort vertaling" naar visuele orde.

Volgens Lahiri 's definitie kan de omslag getrouw of misleidend zijn, de tekst dienend of zich eraan opdringend. Het probleem ontstaat wanneer deze versies zich minder richten op de boeken zelf dan op hun verkooppresentatie, waarbij de positie van het object niet onbelangrijk is: de voorkant tussen nieuwe boeken is een oproep aan de koper; op een plank, discreter, richt hij zich op een lezer die verder kan kijken dan de tabel met nieuwe uitgaven en zich kan oriënteren op titels en auteurs.

Lahiri herleeft een idee van Henry James – de omslag als een "optische echo" van de tekst – en vindt een alternatief voor de lompe commerciële conventies van de Italiaanse boekenindustrie. De collecties van Einaudi, Adelphi en Sellerio "zijn sober, generiek en tegelijkertijd direct herkenbaar": de kleding is dus een teken van onderscheid dat esthetiek vooropstelt en een orde van verbondenheid creëert, vooral omdat "deze boeken op elkaar lijken alsof ze tot dezelfde familie behoren." Zoals de boeken die een liefde voor literatuur aanwakkerden in de bibliotheek waar Lahiri's vader werkte.

Het Gewaad der Boeken , Jhumpa Lahiri. Vertaald door Jacobo Zanella. StormGray, 91 pp.